การแบ่งเซลล์ของสิ่งมีชีวิต

 

สิ่งมีชีวิตต้องมีการแบ่งเซลล์ เพื่อ

  1. เพิ่มจำนวนเซลล์เมื่อมีการเจริญเติบโต  

  2. ทดแทนเซลล์เก่าที่ตายไป    

  3. เมื่อมีการสร้างเซลล์สืบพันธุ์

การแบ่งเซลล์  ประกอบด้วย 2 ขั้นตอน  คือ

  1. การแบ่งนิวเคลียส  (karyokinesis)

  2. การแบ่งไซโทพลาสซึม  (cytokinesis)

การแบ่งนิวเคลียส  แบ่งออกได้เป็น 2 แบบ  คือ

  1.  การแบ่งนิวเคลียสแบบไมโทซิส  (mitosis)

  2.  การแบ่งนิวเคลียสแบบไมโอซิส  (meiosis)

การแบ่งเซลล์แบบไมโทซิส

 

  

การแบ่งเซลล์แบบไมโทซิส   เป็นการแบ่งเซลล์ร่างกาย  (somatic cell)  ในกระบวนการแบ่งเซลล์แบบไมโทซิส  เริ่มต้นจากเซลล์เดิม 1 เซลล์ ที่มีจำนวนโครโมโซม 2 ชุด หรือดิพลอยด์ (diploid)  เมื่อผ่านกระบวนการแบ่งเซลล์จนสมบูรณ์  จะได้เซลล์ใหม่ 2 เซลล์ ที่มีโครโมโซม จำนวย 2 ชุด เท่าเดิม  และมีโครงสร้างของดีเอ็นเอเหมือนเดิมทุกประการ  ดังนั้นดีเอ็นเอ จากทุกเซลล์ในร่างกายจากทุกเนื้อเยื่อจึงเหมือนกัน  การแบ่งเซลล์ประกอบ ด้วย 2 ช่วงระยะคือ  ช่วงอินเตอร์เฟส (interphase) และ ไมโทซิส

 วัฏจักรของเซลล์ประกอบด้วยขั้นตอน 2 ขั้นตอน คือ
       1) ระยะอินเตอร์เฟส (interphase)  เป็น ระยะที่เซลล์เตรียมตัวให้พรอ้มก่อนที่จะแบ่งนิวเคลียสและไซโทพลาซึม เซลล์ในระยะนี้ มีนิวเคลียสขนาดใหญ่ และเห็นนิวคลีโอลัสชัดเจนเมื่อย้อมสี แบ่งเป็นระยะย่อยได้ 3 ระยะ คือ
     - ระยะก่อนสร้าง DNA หรือระยะ จี1
     - ระยะสร้าง DNA หรือระยะเอส
     - ระยะหลังสร้าง DNA หรือระยะ จี2
       2) ระยะที่มีการแบ่งเซลล์แบบไมโทซิส (mitotic phase หรือ M phase)  เป็น ระยะที่มีการแบ่งนิวเคลียส เกิดขึ้นในช่วงสั้นๆ แล้วตามด้วยการแบ่งของไซโทพลาซึม การแบ่งนิวเคลียสแบบไมโทซิส อาจแบ่งได้เป็น 4 ระยะคือ
     - ระยะโพรเฟส (prophase) เป็นระยะที่นิวเคลียสยังมีเยื่อหุ้มอยู่
     - ระยะเมทาเฟส (metaphase) เป็นระยะที่เยื่อหุ้มนิวเคลียสสลายตัว
     - ระยะแอนาเฟส (anaphase) เป็นระยะที่โครโมโซมแยกกันเป็น 2 กลุ่ม
     - ระยะเทโลเฟส (telophase) เกิดการแบ่งของไซโทพลาซึมขึ้น

อ่านเพิ่มเติม